Niniejszy wpis jest wstępem do dłuższej serii dot. postepowania rozwodowego. W pierwszej kolejności zostaną wskazane przesłanki orzeczenia rozwodu. Jeżeli jesteś zainteresowany tematyką – zapraszam do lektury.

Zgodnie z art. 56 par. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako KRO) jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

W odniesieniu do pojęcia zupełności rozkładu pożycia utrwalił się pogląd, że rozkład pożycia małżonków jest zupełny, gdy wszystkie więzy łączące małżonków (duchowe, fizyczne i gospodarcze) uległy zerwaniu.

I. Zupełność rozkładu pożycia

Rozkład triady więzi charakterystycznych dla związku małżeńskiego:

Poprzez więź duchową  najogólniej rzecz ujmując rozumie się łączące małżonków uczucie miłości. Nie chodzi tutaj bowiem o jakąkolwiek więź duchową pomiędzy dwojgiem ludzi, lecz o więź charakterystyczną dla duchowej wspólnoty małżeńskiej. Co istotne, jeżeli choćby jeden z małżonków nie darzy uczuciem miłości drugiego oznacza to, że brak jest między nimi więzi duchowej.

Poprzez więź fizyczną rozumie się obcowanie cielesne małżonków. Jeżeli małżonkowie nadal ze sobą sypiają to w takim wypadku nie można ustalić zupełności rozkładu pożycia małżeńskiego – i to nawet wtedy, gdyby poza tym pożycie małżonków zostało zerwane (orz. SN z 5.1.1952 r., C 431/51, NP 1953, Nr 5, s. 81).

Z kolei poprzez więź gospodarczą rozumie się zazwyczaj prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Co ważne, o istnieniu więzi gospodarczej nie świadczy to, że małżonkowie zamieszkują pod wspólnym dachem. Przy zupełnym braku więzi duchowej i fizycznej pozostały pewne elementy więzi gospodarczej, rozkład pożycia może być mimo to uznany za zupełny, jeśli utrzymanie elementów więzi gospodarczej (np. wspólnego mieszkania) zostało wywołane szczególnymi okolicznościami [ust. 1 pkt II uchw. SN (PSIC) z 28.5.1955 r., I CO 5/55, OSN 1955, Nr 3, poz. 46, komentarz do art. 56 KRO Haak 2020, wyd. 1, Legalis].

II. Trwałość rozkładu pożycia

Rozkład pożycia jest trwały, gdy doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi. Zazwyczaj o trwałości rozkładu pożycia małżeńskiego świadczy znaczny upływ czasu od chwili rozstania się małżonków, nie jest to jednak regułą. Przepisy nie wymagają w tym zakresie upływu konkretnie określonego czasu.

Zupełność rozkładu pożycia i jego trwałość muszą występować łącznie. Aby Sąd mógł orzec rozwiązanie małżeństwa przez rozwód musi dojść do przekonania, że nastąpił zupełny rozkład więzi wymienionych powyżej jak i do tego, że nie nastąpi powrót małżonków do wspólnego pożycia.

Nie zawsze jednak – pomimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia – rozwód jest dopuszczalny. O tym w jakich sytuacjach Sąd rozwodu nie orzeknie możesz przeczytać w kolejnym wpisie z serii „Rozwód to nie koniec świata”.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej w wyżej wymienionym lub innym zakresie – zachęcam do kontaktu.